Κόφτης... λαιμητόμος: Ψαλίδι σε μισθούς και συντάξεις, νέοι φόροι και εισφορές

Ο ΝΕΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΘΑ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΕΙΤΑΙ ΑΜΕΣΑ

Αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία εις το διηνεκές φέρνει ο μηχανισμός αυτόματων διορθώσεων, που «καθιερώθηκε» στην Ελλάδα ως κόφτης δαπανών, παρά το ότι εκτός από νέες περικοπές σε μισθούς και σε συντάξεις φέρνει και καινούργιους φόρους, εάν απαιτηθεί.

Ο νέος μηχανισμός που παραμένει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και αναμένεται νέα πρόταση από την Αθήνα, με τους πιστωτές να επιμένουν ώστε να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στις περικοπές δαπανών, θα λειτουργεί ως ασφάλιστρο κινδύνου -για πιστωτές και αγορές- αφού θα δεσμεύει την εκάστοτε κυβέρνηση να λάβει άμεσα διορθωτικά δημοσιονομικά μέτρα, μόνιμου χαρακτήρα, μόλις εντοπιστούν αποκλίσεις.
Μπορεί δε επί του παρόντος να εντάσσεται στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου που πρακτικά τελειώνει στο τέλος του 2018, ωστόσο δεν πρόκειται να «εγκαταλείψει» τη χώρα αφού το πιθανότερο είναι να αποτελέσει, στη μεταμνημονιακή εποχή, κεντρικό πυλώνα της όποιας λύσης για το χρέος.

Αντίστοιχοι μηχανισμοί λειτουργούν, άλλωστε, εδώ και χρόνια, σε ισχυρές οικονομίες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, ενώ ενδεικτικές είναι πρόσφατες τοποθετήσεις ανώτατων Ευρωπαίων αξιωματούχων που συνδέουν την ενεργοποίηση μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με την επίτευξη των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα.

Παράλληλα το μέτρο που αποτιμάται θετικά και από τις αγορές, στις οποίες στοχεύει να στραφεί η χώρα για δανεισμό ει δυνατόν εντός του 2017 ώστε σταδιακά να απεξαρτηθεί από τα δάνεια Ε.Ε. και ΔΝΤ, δεν θα είναι καθόλου εύκολο να απενεργοποιηθεί. Από τη σκοπιά δε των αγορών, η έμφαση θα πρέπει να δίνεται σε συντριπτικό ποσοστό στις περικοπές δαπανών, εάν απαιτηθεί και όχι σε αυξήσεις φόρων.

Επί του παρόντος η τελική συμφωνία για τη δομή του νέου μηχανισμού αλλά και τις -ελάχιστες όπως φαίνεται- εξαιρέσεις από αυτόν θα ενσωματωθούν στο πολυνομοσχέδιο-σκούπα που κατατίθεται στη Βουλή, την ερχόμενη Τρίτη 17 Μαΐου καλύπτοντας όλες τις εκκρεμότητες για την πρώτη αξιολόγηση. Το νομοσχέδιο ψηφίζεται στην Ολομέλεια την Κυριακή 22 Μαΐου ώστε το Eurogroup να σφραγίσει, την Τρίτη 24 Μαΐου το Eurogroup την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και την επικαιροποίηση του Μνημονίου.

Ο «κόφτης»
Σχετικά με τον μηχανισμό αυτόματης διόρθωσης, οι τελικές λεπτομέρειες του οποίου παραμένουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, θα προβλέπονται τα εξής:

•  Eφόσον εξακριβωθεί ότι απειλούνται οι στόχοι του προγράμματος για τα πρωτογενή πλεονάσματα που ανέρχονται σε 0,5% του ΑΕΠ για φέτος, 1,75% του ΑΕΠ το 2017 και 3,5% του ΑΕΠ το 2018, θα ενεργοποιείται άμεσα δέσμη μέτρων, από προκαθορισμένες περιοχές. Το εάν θα ενεργοποιηθεί ή όχι ο «κόφτης» θα κρίνεται στο τέλος Απριλίου κάθε έτους, όταν η Eurostat (Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία) επικυρώνει τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για το «κλείσιμο» του προϋπολογισμού της προηγούμενης χρονιάς.

•  Το εύρος των μέτρων που θα απαιτούνται αναμένεται να προκαθορίζεται επίσης ανάλογα με το εύρος των αποκλίσεων. Στην κεντρική πρόταση εάν διαπιστώνεται ότι η απόκλιση είναι μικρότερη ή ίση από το 0,25% του ΑΕΠ δεν θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα και μένει να φανεί εάν αυτό τελικά περνά από τους πιστωτές ή εάν «κλειδώνουν» οι περικοπές από το πρώτο ευρώ. Από εκεί και μετά το εύρος των μέτρων θα ρυθμίζεται ανάλογα με το εύρος της απόκλισης σε προκαθορισμένα, βάσει νόμου περιθώρια.

•  Για να μην ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός θα πρέπει να υπάρχουν «εξαιρετικές» περιστάσεις. Είτε κάποια φυσική καταστροφή ή ανωτέρα βία τον προηγούμενο χρόνο που βρίσκεται εκτός ελέγχου της κυβέρνησης ή εάν προκύψει μεγάλη υστέρηση στο ΑΕΠ που θα αφήνει χώρο για αντίστοιχη αυτόματη τροποποίηση του μηχανισμού.

•  Από τον «κόφτη» φαίνεται πως θα εξαιρούνται ελάχιστες κατηγορίες, όπως αμυντικές δαπάνες, δαπάνες κοινωνικής πρόνοιας, και κάποιες δαπάνες υγείας, ενώ συνολικά η λίστα των εξαιρέσεων θα προκαθοριστεί, ξεκαθαρίζοντας έτσι πως «δεξαμενή» για τις νέες περικοπές θα αποτελέσει η μεγάλη πλειονότητα των κωδικών του προϋπολογισμού και κυρίως μισθοί και συντάξεις.

Τζ. Λιου
«Ωρα για συμφωνία»

«Έφθασε η ώρα για συμφωνία για την Ελλάδα», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών Τζ. Λιου, προσθέτοντας παράλληλα πως η ελάφρυνση του χρέους αποτελεί κλειδί στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους θεσμούς. Η δήλωση έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΔΝΤ και Ευρωζώνης για το ελληνικό χρέος, οι οποίες θα συνεχιστούν έως το παρά πέντε του Eurogroup της 24ης Μαΐου. Έως τότε αναμένεται να ξανασυνεδριάσει το EuroWorkingGroup στο πλαίσιο των εντατικών διαβουλεύσεων σε επίπεδο τεχνοκρατών, στις 23 Μαΐου, ίσως όμως και ενδιάμεσα έως τότε.

Υφεση 0,4% του ΑΕΠ το πρώτο τρίμηνο, -1,3%  σε ετήσια βάση
Μείωση 1,3% κατέγραψε το ελληνικό Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας στο πρώτο τρίμηνο του 2016 έναντι του αντίστοιχου περσινού διαστήματος. Στο πρώτο τρίμηνο του 2016 σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2015 το ΑΕΠ υποχώρησε κατά 0,4%.

Η ελληνική οικονομία ξεκίνησε τη φετινή χρονιά με ύφεση και μένει να αποδειχθεί τελικά εάν θα επαληθευθούν οι προσδοκίες για ανάκαμψη μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν πως εφόσον κλείσει άμεσα η αξιολόγηση και υπάρξουν θετικές επιδόσεις στον τουρισμό, θα μπορούσαμε να δούμε θετικό πρόσημο στο ΑΕΠ, σε τριμηνιαία βάση (για παράδειγμα τρίτο τρίμηνο 2016 σε σύγκριση με το δεύτερο τρίμηνο 2016) αν και σε μέσα επίπεδα φέτος η οικονομία δεν αναμένεται να εξέλθει από την ύφεση. Σε μέσα επίπεδα πέρσι, τα στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Ελληνική Στατιστική Αρχή επιβεβαίωσαν πως η ύφεση διαμορφώθηκε στο 0,325%. Η νέα επικαιροποίηση των στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ αναμένεται στις 30 Μαΐου.

Βρυξέλλες
Από 9 - 11 δισ. το ύψος της δόσης

Πολύ κοντά σε συμφωνία για την πρώτη αξιολόγηση και για το πακέτο μέτρων 3% του ΑΕΠ, βρίσκονται Θεσμοί και Ελλάδα ενώ, όπως προκύπτει από δηλώσεις Ευρωπαίου αξιωματούχου χθες, το ύψος της δόσης που αναμένεται να διατεθεί αφού υπάρξει συμφωνία θα μπορούσε να ανέλθει μεταξύ 9 – 11 δισ. ευρώ. Αυτό, καθώς η δόση που αντιστοιχούσε αν έκλεινε η αξιολόγηση τον Οκτώβριο, όπως αναμενόταν, ήταν 5,7 δισ., ενώ υπολογίζονται ότι θα πληρωθούν σε ληξιπρόθεσμες πληρωμές 700 - 800 εκατομμύρια ευρώ τον μήνα μέχρι τον Οκτώβριο.

Το κράτος πρέπει να αρχίσει να αποπληρώνει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ιδιωτικό τομέα, καθώς είναι, όπως είπε, ο κοινοτικός αξιωματούχος, «καταστροφικές για την οικονομία», ενώ ξεκαθάρισε πως πριν από την καταβολή της δόσης θα πρέπει να νομοθετηθούν 17 προαπαιτούμενα συν ο προληπτικός μηχανισμός. «Το φορολογικό και το συνταξιοδοτικό έχουν ψηφιστεί και τώρα τα ελέγχουμε πριν τα προσυπογράψουμε», πρόσθεσε, ενώ διευκρίνισε πως το ύψος της δόσης και οι όροι εκταμίευσης θα αποφασιστούν τελικά σε επίπεδο Eurogroup.

«Αγκάθι» το χρέος
Απέφυγε να ανοίξει τα χαρτιά του για το bra de fer που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη μεταξύ Ευρωπαίων και ΔΝΤ για το θέμα του χρέους, φροντίζοντας όμως να υπεραμυνθεί της πρόβλεψης των ευρωπαϊκών θεσμών ότι τα μέτρα ύψους 5,4 δισ. ευρώ θα οδηγήσουν σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018. Θέμα που βρίσκει αντίθετο το ΔΝΤ το οποίο μάλιστα στο τελευταίο EuroWorkingGroup κατέθεσε νέα πρόταση για το χρέος, σαφώς πιο γεναία από εκείνη του ESM. Κυρίαρχη αίσθηση στο εξωτερικό παραμένει πάντως πως δύσκολα το ΔΝΤ θα λάβει οριστική απόφαση για το εάν και πώς θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα, άμεσα, μεταθέτοντας πιθανές αποφάσεις προς τον Σεπτέμβριο ανάλογα πάντα με την έκβαση των διαπραγματεύσεων για το χρέος που θα συνεχίζονται έως το παρά πέντε του Eurogroup της 24ης Μαΐου.